4 พยาธิตัวร้าย อันตรายถึงชีวิต

พยาธิตัวกลม ที่พบในสุนัข คือ Toxocara canis และพยาธิตัวกลมในแมว คือ Toxocara cati   ซึ่งทั้งหมดล้วนแต่ก่อให้เกิดความเสียหายทั้งต่อระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร และระบบสืบพันธุ์ในแม่แมวที่กำลังตั้งท้องหรือให้นมลูกอีกด้วย

อาการที่พบ

• ส่วนใหญ่ไม่แสดงอาการ สัตว์บางตัวอาจมีอาการอาเจียน เบื่ออาหารหรือน้ำ หนักลด แต่ถ้าหากมีการติดเชื้ออย่างรุนแรงอาจทำให้ลูกสุนัขและลูกแมวตายได้

การป้องกันสัตว์จากพยาธิตัวกลม

• ถ่ายพยาธิให้กับสัตว์เลี้ยงเป็นประจำ
• ลูกสุนัขและลูกแมวต้องได้รับการตรวจและถ่ายพยาธิจากสัตวแพทย์ในช่วงแรกของชีวิต
• บริเวณที่เลี้ยงสัตว์ต้องสะอาด
• กำจัดอุจจาระอย่างน้อยสัปดาห์ละหนึ่งครั้ง และควรฝังหรือทิ้งอุจจาระในถุงขยะ

พยาธิปากขอ เป็นพยาธิที่ก่อให้เกิดโรคท้องร่วงทั้งในคนและสัตว์ สามารถที่จะซอนไวผ่านผิวหนัง หรือว่าได้กินอาหารที่มีไขพยาธิเข้าไป สามารถที่จะเข้าไปสู่อวัยวะต่างๆ ของร่างกายได้

อาการที่พบ

• จะขึ้นอยู่กับจำนวนของพยาธิที่มีอยู่ในร่างกายในสุนัขและแมว อาจทำให้เกิดท้องร่วงที่อาจมีเลือดปน หรือมีเหงือกซีดจางซึ่งแสดงว่าเกิดภาวะโลหิตจางหรือเสียเลือด และน้ำหนักลด

การป้องกันสัตว์จากพยาธิปากขอ

• กำจัดอุจจาระจากสัตว์ทันที
• ควบคุมสัตว์เลี้ยงให้สัมผัสกับดินให้น้อยที่สุด
• ควรพาสัตว์เลี้ยงไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจหาพยาธิและถ่ายพยาธิเป็นประจำ

พยาธิแส้ม้า เป็นสาเหตุของโรค trichuriasis ซึ่งตัวอ่อนและตัวเต็มวัยของพยาธิชนิดนี้อาศัยอยู่ในลำไส้ของสัตว์และคน และเป็นสาเหตุของโรคระบบทางเดินอาหาร โดยสัตว์ที่ติดพยาธิแส้ม้าโดยการกินไข่พยาธิทางปากซึ่งจะเจริญเป็นตัวอ่อนและตัวเต็มวัยที่ปล่อยไข่พยาธิ ไข่พยาธิจะถูกขับออกมาพร้อมกับอุจจาระของสัตว์ที่ติดเชื้อและปนเปื้อนอยู่ในสิ่งแวดล้อมกลายเป็นแหล่งของเชื้อ

 อาการที่พบ

• ส่วนมากสัตว์ที่ติดพยาธิแส้ม้ามักไม่แสดงอาการป่วย แต่ในสัตว์บางตัวหากติดพยาธิจำนวนมากอาจมีอาการท้องเสียแบบมีหรือไม่มีเลือดปนก็ได้ น้ำหนักลด กินอาหารมากแต่ไม่โต และอาจพบการเสียเลือดหรือภาวะโลหิตจางด้วย

การป้องกันสัตว์จากพยาธิแส้ม้า

• ต้องจัดการให้บริเวณที่เลี้ยงสัตว์สัมผัสกับดินที่มีการปนเปื้อนให้น้อยที่สุด
• ทำความสะอาดและกำจัดอุจจาระเป็นประจำ

พยาธิตัวตืด เกิดจากสุนัขจะกินหมัดที่มีไข่พยาธิเข้าไป โดยพยาธิจะไม่ผ่านโดยตรงจากสุนัขไปยังสุนัข แต่ต้องการพาหะ เช่น หมัด หนู กระต่าย จิ้งจก และปลา

อาการที่พบ

• จะมีอาการคัน ระคายเคืองบริเวณก้น น้ำหนักลด ตัวผอม ขนหยาบ แห้งกร้าน ไม่เงางาม มีอาการท้องเสีย ท้องกาง ปวดท้อง

การป้องกันสัตว์จากพยาธิตัวตืด

• ควรพาสัตว์เลี้ยงไปพบสัตวแพทย์เพื่อตรวจหาพยาธิและถ่ายพยาธิเป็นประจำ
• ป้องกันไม่ให้สัตว์เลี้ยงสัมผัสกับหมัด หรือหนู
• ไม่ควรให้สัตว์เลี้ยงกินของที่มีความเสี่ยงติดพยาธิ

นอกจาก 4 พยาธิที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ยังมีอีกหนึ่งพยาธิตัวสำคัญ นั่นก็คือ พยาธิเม็ดเลือด เป็นโรคติดต่อนำโดยแมลง โดยอาจมีพาหะนำโรค (vector-borne diseases) เช่น เห็บ หมัด หรือเหาต่าง ๆ ซึ่งจะพบโรคนี้ได้บ่อยในประเทศไทย